THE SOCIAL NETWORK

SOSYAL AĞ

500 MİLYON KİŞİNİN ORTASINDA YAPAYALNIZ

YÖNETMEN: DAVID FINCHER
SENARYO: AORON SORKIN
OYUNCULAR: JESSE EISENBERG, JUSTIN TIMBERLAKE, ANDREW GARFIELD

‘Seven-Yedi’, ‘Fight Club-Dövüş Kulübü’, ’Benjamin Button’ın Tuhaf Hikayesi’ ile son on yılın en iyi yönetmenleri arasına giren David Fincher ‘Social Network-Sosyal Ağ’ ile bu kez Facebook’un kuruluşunu ve nezdinde yaratıcısı David Zuckenberg’in öyküsünü anlatıyor.

Anti-sosyal karakterleri ve loş atmosferleri seven Fincher, Tyler Durden gibi bölünmüş bir benliği (Dövüş Kulübü), John Doe gibi iktidarsızlığını İncil izinde işlediği cinayetler ile tatmin eden bir katili (Yedi), Benjamin Button gibi yaşama tersten başlayan marjinal bir karakteri bu kez Zuckenberg’in asosyal kişiliğinde yaratıyor. Karşı cins ile sağlıklı bir ilişki kuramayan

Harvard öğrencisi, içine kapanık dahi David öcünü bir bilgisayar programı ile alıyor.

Bir kız arkadaşından ret yanıtı aldığı bir gece yarı sarhoş olarak fakültenin ana bilgisayarını hackleyerek kampüsteki tüm kızları ortak veri tabanında toplar. ‘Facemash’ adını verdiği sistemde iki kızın resmini karşılaştırarak, kullanıcıya hangisinin daha güzel olduğunu sorar. Tıklamalardan Harvard’ın bilgisayar ağı çöker, Zuckenberg kişisel mahremiyete saldırıdan ve üniversitenin bilgisayar güvenliğini tehdit etmekten suçlanarak altı ay süre ile okuldan uzaklaştırılır. Böyle başlayan sistem gelişerek 2004’te Facebook olarak ortaya çıkar ve bugün dünya üzerinde 500 milyon kullanıcıya ulaşan sanal sosyal iletişim ağına dönüşür.

Tüm bunların gerçek nedeni Zuckenberg’in içinde patlayan öfkede gizlidir. Birçok dahinin kaderi olan asosyal kişiliğin taşıdığı öfke ile öcünü sanal dünyada almak ister. Sistemi yaratırken para kazanmak veya zengin olmak gibi bir hedefi yoktur sadece kendi varlığını kanıtlamak, birilerine gücünü ispat etmek istemektedir.

Fincher, öykünün odak noktasını bu duygu ve kahramanının iletişimsizliği üzerine kurmayı tercih etmiş. Zamanı ileriye sararak Zuckenberg’e açılan iki davaya atlamalar yapıyor. Bir tanesi Facebook’un yaygınlaşmasından sonra okuldan Wiklevoss kardeşler, Zuckenberg’in kendi fikirlerini çaldığına iddia ederek açtıkları davadır. Diğeri ise şirket kurulduğunda finans işlerinden sorumlu Eduardo Saverin’in kuruluş künyesinde adının olmadığı üzerine açtığı davadır. Gerçekte iki taraf davalı da hukuk savaşını kazanır. Film Ben Mezrich’in yazdığı ‘Kazara Milyarder-Facebook’un Kuruluş Hikayesi’ adlı romanından uyarlanmış. Romanın yazılması ise Saverin’in yazara yolladığı bir e-mail sonrası tasarlanmış. Olayların Saverin’in gözünden anlatıldığı, gerçekleri yansıtmadığı, Zuckenberg ile görüşülmediği üzerine (zaten kimse ile görüşmeyen) birçok iddia ortaya atılır. Sonuçta yayımcı kuruluş anlatılanların bir röportaj olmadığı, bir eğlence olduğunu söyleyerek tartışmaları noktalamış.

Fincher’ın anlatımı yer yer belgesel canlandırma tadında ilerliyor. Akış olarak onun araya sıkışmış filmlerinden seri bir katilin araştırılmasını konu alan 2007 yapımı ‘Zodiac’a yaklaşıyor. Uzun konuşmalar, duygusallıktan yoksun sinematografi herkesin sevebileceği bir durum değil. Jesse Eisenberg canlandırdığı David karakterinde izlenmesi zor hızlı konuşmasını, söyleyemediklerini bilgisayarında yarattıkları ile yaşama geçirmesini, sosyal yaşamdaki eğretiliğini, bakışlarındaki ve düşüncelerindeki farklı dünyaları mükemmel yansıtıyor. Justin Timberlake, Nester’in kurucusu Sean Parker karakterinde oldukça başarılı bir profil çizmiş. Çekimler sırasında Fincher bir tek Timberlake’in gerçekteki karakter ile karşılaşmasına izin vermiş.

Sözü yine yönetmen Fincher’a getirecek olursak sevdiği anarşist, sistem karşıtı karakterlerine bir yenisini eklerken, sanal dünyadaki arkadaşlık sitelerinin kullanıcılarının da yaratıcıları kadar iletişim fakiri olduğu gerçeği üzerine de düşündürüyor. Artık insanların birbirinin gözlerine bakarak konuşamadıkları bir dünyada bir makine üzerinden kurulan arkadaşlıkların Zuckenberg’in dünyası kadar trajik olduğunun altını çiziyor. Tabi ki bu yalnızlıktan kaçmanın modern adı birilerini de dolar milyarderi yapıyor.

Emin Yeğinboy